Czym jest przedawnienie roszczenia? Czy roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu i w jakim terminie? Kiedy mamy do czynienia z przedawnieniem zachowku?
O tym co to jest zachowek i komu się należy pisałam w innym wpisie: https://radcaprawnyzakopane.pl/zachowek-komu-sie-nie-nalezy-kto-nie-dostanie-zachowku/
Roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu w terminie określonym przez ustawy. Jeśli dojdzie do przedawnienia roszczenia, to dłużnik może uchylić się od jego spełnienia poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia. Zarzut przedawnienia musi zostać podniesiony przez Sądem.
Co istotne, sąd z urzędu nie uwzględnia zarzutu przedawnienia, a możliwe jest to jedynie wówczas, gdy dłużnik podniesie taki zarzut. Brak podniesienia takiego zarzutu może mieć negatywne konsekwencje i prowadzić do przegrania sprawy. Natomiast, jego podniesienie prowadzić powinno do wydania przez sąd wyroku oddalającego powództwo.
Termin przedawnienia roszczenia o zachowek
Zgodnie z art. 991 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny – Uprawnionymi do otrzymania zachowku po śmierci spadkodawcy są zstępni, małżonek oraz rodzice, którzy byliby powołani do spadku przy dziedziczeniu ustawowym, ale na skutek rozporządzeń spadkodawcy nie otrzymali spadku, bądź otrzymali spadek w niewystarczającej wysokości.
W takim wypadku przysługuje im roszczenie o zachowek w wysokości połowy udziału spadkowego, który powinien im przypaść na mocy ustawy, a jeśli są to osoby małoletnie lub trwale niezdolne do pracy, to w wysokości 2/3 wartości udziału spadkowego.
Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę zachowku wynosi 5 lat.
Jak liczymy początek biegu tego terminu? Są na to dwa sposoby, które różnią się od siebie. Zależą one od tego, czy spadkodawca pozostawił po sobie testament czy nie.
Przedawnienie zachowku – testament i brak testamentu
Jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu, to termin przedawnienia roszczenia o zachowek biegnie od dnia otwarcia spadku, którym jest dzień śmierci spadkodawcy.
Jeśli spadkodawca zostawił testament, to termin biegu przedawnienia roszczenia o zachowek rozpoczyna się z dniem ogłoszenia testamentu. Tym samym, może to nastąpić nawet kilka lat po śmierci spadkodawcy.
Przedawnienie zachowku – darowizny za życia spadkodawcy
Roszczenie o zachowek można skierować przeciwko obdarowanemu. Jest to możliwe w sytuacji, gdy uprawniony do zachowku nie otrzymał go od spadkobierców czy zapisobierców windykacyjnych.
Ważne jest, iż roszczenie o zachowek w pierwszej kolejności kierujemy zawsze wobec spadkobierców. Dopiero później przysługuje ono wobec osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę czy zapis windykacyjny.
Jeśli chodzi o przedawnienie roszczenia o zachowek wobec obdarowanego, to roszczenia te przedawniają się w terminie 5 lat od dnia otwarcia spadku tj. śmierci spadkodawcy.
