Dziedziczenie testamentowe to pojęcie z zakresu prawa spadkowego. Daje spadkodawcy pełną swobodę w decydowaniu o tym, kto ma zostać jego spadkobiercą i co stanie się z jego majątkiem po śmierci. Każda osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, może decydować o tym, co stanie się z jej majątkiem po śmierci.
Czym jest dziedziczenie testamentowe oraz jakie są jego zasady?
Testator, a więc osoba spisująca testament, wskazuje, kto po jej śmierci ma otrzymać spadek. W sytuacji, gdy zmarły pozostawił ważny testament, to on w pierwszej kolejności jest uwzględniany przy podziale majątku spadkowego. Gdy brak jest testamentu, stosuje się dziedziczenie ustawowe. W tej sytuacji majątek przejmują krewni zmarłego, zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.
O dziedziczeniu ustawowym i jego zasadach przeczytacie Państwo w innym wpisie: https://radcaprawnyzakopane.pl/dziedziczenie-ustawowe-jaka-jest-kolejnosc-dziedziczenia/
Kto może być testatorem?
Testament może sporządzić każdy, kto:
- ukończył 18 lat lub przed osiągnięciem tego wieku zawarła małżeństwo,
- ma pełną zdolność do czynności prawnych, a zatem nie został ubezwłasnowolniony częściowo lub całkowicie.
O ubezwłasnowolnieniu przeczytacie Państwo w innym wpisie: https://radcaprawnyzakopane.pl/ubezwlasnowolnienie-calkowite-czym-jest-jaka-jest-procedura/
Warto wiedzieć, że testament można spisać w dowolnym momencie swojego życia. W każdym czasie można go też odwołać i sporządzić nowy. Dziedziczenie na mocy testamentu ma priorytet wobec dziedziczenia ustawowego. Dziedziczenie testamentowe następuje w momencie otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy.
Jakie zasady ma dziedziczenie testamentowe?
Spadkobiercą testamentowym może zostać każda osoba. Nie musi być to dziecko spadkodawcy czy jego małżonek, może to być osoba niespokrewniona ze spadkodawcą czy fundacja. Do spadku może zostać powołany jeden lub większa liczba spadkobierców.
Spadkobiercy nie muszą przyjmować spadku. Testator może się „ubezpieczyć” na taką okoliczność, wskazując kolejne osoby, na które przechodziłoby prawo do spadku, gdyby pierwotny spadkobierca odmówił lub nie dożył otwarcia spadku. Spadkodawca może sporządzić testament w odniesieniu do całego majątku lub jego części.
Jakie mamy rodzaje testamentów?
Polskie prawo wyróżnia kilka rodzajów testamentów i dzieli je na testamenty zwykłe i szczególne.
Do testamentów zwykłych zaliczamy:
- testament holograficzny, czyli sporządzony własnoręcznie.
- testament notarialny – spisany przez notariusza.
- testament allograficzny, czyli urzędowy, sporządzony w obecności urzędnika np. kierownika urzędu stanu cywilnego, prezydenta miasta, marszałka województwa etc. – w obecności dwóch świadków.
Do testamentów szczególnych zaliczamy:
- testament ustny – potwierdzają go zgodne zeznania świadków złożone przez co najmniej trzy osoby.
- testament podróżny – może zostać złożony w samolocie lub na polskim statku w obecności dowódcy lub jego zastępcy oraz dwóch dodatkowych świadków.
- testament wojskowy – to forma zarezerwowana dla testatorów będących członkami sił zbrojnych.
Co ważne, testament szczególny jest wiążący wyłącznie wówczas, gdy testator nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.
Czy można odwołać testament?
Spadkodawca może w każdej chwili testament odwołać, o ile nadal posiada pełną zdolność prawną, poprzez:
- przez zniszczenie starego testamentu – to częste w przypadku testamentów własnoręcznych.
- przed notariuszem – w formie stosownego oświadczenia.
- poprzez spisanie nowego testamentu – w momencie otwarcia spadku pod uwagę brany jest ostatni dokument, a postanowienia poprzedniego testamentu są nieważne.
Zachowek – dziedziczenie testamentowe
Osoby spokrewnione z testatorem, które nie zostały uwzględnione w testamencie, a dziedziczyłyby po nim na drodze ustawowej, mogą się ubiegać o zachowek. Zgodnie z art. 991 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny, prawo do zachowku przysługuje jedynie małżonkowi, zstępnym (dzieciom bądź ewentualnie wnukom) oraz rodzicom, w dalszej kolejności. O zachowku przeczytacie Państwo w kolejnych wpisach.
Spadek, a obowiązek podatkowy
Przyjęcie spadku wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego – bez względu na formę, w jakiej został on przekazany. Co istotne, nie zapłacą go osoby z tzw. grupy 1 podatkowej, a zatem najbliżsi krewni. Muszą oni jednak zgłosić uzyskanie spadku do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia testamentu bądź stwierdzenia nabycia spadku przez sąd.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej z zakresu prawa spadkowego, to zapraszam do kontaktu poprzez formularz kontaktowy lub pod numerem telefonu: 730-824-320.
